De wooncrisis te lijf via de Woonbond

InCollage_20230301_231609711
De volkshuisvesting heeft al ruim twintig jaar mijn interesse. Geweldig dat ik deze interesse vanaf vandaag, 1 maart, ook beroepsmatig mag gaan inzetten als Consulent en Adviseur bij de Woonbond. Waarom? Lees het hieronder:

Woningwet: volkshuisvesting voor Venlo
Op mijn 18e (in 2004) schreef ik een profielwerkstuk en ontdekte na onderzoek dat Venlo in 1903 de eerste gemeente in Nederland was waar onteigening in het belang van de volkshuisvesting heeft plaats gehad en dat Venlo ook als eerste gemeente de sloop van krotwoningen en de bouw van gezonde en betaalbare ‘werkmanshuizen’ realiseerde. Dit gebeurde dankzij toenmalig burgemeester en apotheker van Rijn en de Woningwet uit 1901. Huizen van de armsten waren vaak vochtig en tochtig. Tuberculose en andere ziektes sloegen er wild om zich heen. De gemiddelde levensverwachting was mede daardoor laag. Dat veranderde dankzij de mogelijkheden die de Woningwet gemeenten bood.

Op kamers bij ‘Van Rijn’
Op mijn 17e (in 2003) ging ik ‘op kamers’ op de Burgemeester van Rijnsingel in Venlo. De straat waarvan de naamdrager de grote initiator was van de verbeterde woon- en leefomstandigheden in Venlo.

Kraak de woningnood!
Op mijn 18e (in 2004) wilde ik een échte sociale huurwoning, maar ik merkte al gauw dat dit er niet in zat, omdat er ook toen al een tekort was aan betaalbare jongerenhuisvesting. Om daar vervolgens aandacht voor te vragen kraakte ik met andere jongeren, tijdens de zomervakantie, een leegstaande fabriek en kantoor in het Limburgse Horst.

Méér dan stapels stenen
In Weert was ik in diezelfde periode aanwezig bij een actie van bewoners in de wijk Keent. Ze verzetten zich fel tegen de sloop van hun huurwoningen die ze mij met trots lieten zien. Er werd onderling in deze wijk lief en leed gedeeld, kinderen groeiden erin op. Het maakte indruk op me en het deed me beseffen dat een huis en een buurt zoveel meer zijn dan stapels met stenen.

De strijd voor het Bondsgebouw
Op mijn 22e (in 2007) kwam ik door mijn betrokkenheid bij politiek en vakbeweging in contact met wijlen Mariet Verberkt. Als dochter van een oud-vakbondsman was zij zeer begaan met de mogelijke sloop van het in 1917 opgerichte verenigingsgebouw van de KAB (Katholieke Arbeidsbeweging: één van de voorlopers van de FNV) dat in de volksmond “het Bondsgebouw” werd genoemd. Na een brand in 2005 was het ontruimd. Sloop leek, ondanks de cultuurhistorische waarde, de enige mogelijkheid. Mariet en ik vonden elkaar in onze strijd voor het behoud ervan. Ik schreef heel wat brieven met haar samen en ze overhandigde mij als blijk van dank, in 2007 tijdens een plechtige presentatie in het Gemeentearchief, het eerste exemplaar van haar ‘Venlose Katern’ over het Bondsgebouw.

Politieke betrokkenheid bij wonen
Op mijn 29e (in 2014) werd ik voor de PvdA gekozen in de gemeenteraad en heb ik me inhoudelijk ook met volkshuisvesting, kamerbewoning, huisvesting van studenten en arbeidsmigranten, herstructurering van de oude stadwijk Q4 en de bouw van nieuwe woningen bezighouden. Het was ook de periode van de parlementaire enquêtecommissie in de Tweede Kamer, die de woningmarkt en doorgeslagen marktwerking in de sociale huursector onderzocht. Als raadslid maakte ik in 2016 en 2017 zelf ook deel uit van een raadscommissie die met een raadsenquête onderzoek deed naar de herstructurering en de aankoop en verkoop van ruim 85 panden in binnenstadswijk Q4. Al met al was het een zeer leerzame en boeiende periode.

Van huren, naar kopen
Op mijn 35e (in 2021) werd ik – na twee jaar kamerbewoning, drie jaar anti-kraakbewoning en dertien jaar tevreden sociale huurder te zijn geweest – woningbezitter, samen met mijn vriendin. Het was een wonder dat we überhaupt een betaalbaar huis konden vinden, notabene tijdens de wooncrisis en midden in de coronacrisis. Kopen bleek voor ons het snelste recept te zijn tot samenwonen. We stonden toen al drie jaar ingeschreven op de wachtlijsten van de twee grootste woningcorporaties. We realiseerden ons ook meteen dat kopen niet voor iedereen is weggelegd. Je moet er tenslotte wel wat geld en een vast inkomen voor hebben. Het voelt wrang en oneerlijk naar de duizenden mensen toe die nog wel op een wachtlijst staan en nog steeds gedwongen zijn om wekelijks uitzichtloos te reageren.

De wooncrisis: uitzichtloos wachten
Ik ken de frustratie dus uit eigen ervaring: het lange wachten zonder uitzicht op een passende huurwoning. In heel Nederland wachten mensen gefrustreerd vele jaren voordat ze ‘aan de beurt’ zijn voor een huurwoning. De behoefte aan nieuwe, betaalbare en dus ook goed geïsoleerde, duurzame woningen, is groot. De uitdagingen voor ombouw, renovaties en/of nieuwbouw zijn gigantisch, maar daarmee ook voor mij enorm uitdagend.

De Den Uyl-lezing van Hochstenbach
In december ’22 organiseerde de PvdA de jaarlijkse Den Uyl-lezing. Dit jaar viel de eer ten deel aan stadscheograaf, woningmarktonderzoeker en wooncrisisexpert Cody Hochstenbach, die ook wel bekend is van zijn boek ‘Uitgewoond!’ over de jarenlange crisis in de volkshuisvesting. Hij sprak in zijn lezing over de abstracte politieke keuzes die tot de wooncrisis hebben geleid en hoe die doordringen bij mensen thuis. Politieke keuzes die een bron van schaamte, angst en stress zijn geworden met de bijkomende kosten voor mens en maatschappij tot gevolg. Hij pleit voor een herwaardering van de sociale volkshuisvesting. Zijn verhaal herinnerde mij aan mijn eigen bevlogenheid met, bij en voor de volkshuisvesting.

Aan de slag bij de Woonbond
Alsof het zo moest zijn, zag ik in januari op LinkedIn een vacature voorbijkomen van de Woonbond. Dé bond voor huurders en hun belangenorganisaties die samen met gemeenten en woningcorporaties een lokale driehoek vormen. De samenwerking tussen deze partijen vormen bouwstenen om tot goede volkshuisvestelijke prestaties te komen op lokaal (of regionaal) niveau. Een nuttig instrument hiervoor zijn de prestatieafspraken. Huurders uitoefenen zo zelf invloed uit op het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen. Ook kunnen ze hun invloed uitoefenen op het bouwen en ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed en het investeren in leefbaarheid. Bij elkaar vormen deze (kern)taken het afgebakende gebied van de volkshuisvesting en hierin ga ik namens de Woonbond nu zelf ook een belangrijke rol spelen. Vanaf 1 maart ga ik er aan de slag als Consulent en Adviseur voor alle aangesloten huurdersorganisaties in Zuidoost-Nederland. Ik heb er veel zin in en hoop van grote waarde en betekenis te kunnen zijn voor alle huidige én toekomstige huurders in onze regio!

Wordt vervolgd..
Wat mijn werk inhoudt en de wijze waarop ik daar invulling en betekenis aan ga geven, zal ik met enige regelmaat op de ‘socials’ gaan ‘posten’ voor geïnteresseerden. Heb je nu al vragen of opmerkingen reageer dan via: emanders@woonbond.nl.